Słownik pojęć B2B

Jesteś przedsiębiorcą lub planujesz otworzyć firmę, ale gubisz się w terminologii i nie wszystko rozumiesz?
Poniższy słownik to najważniejsze terminy dotyczące działalności gospodarczej i podatkowej wytłumaczone w przystępny sposób.
B2B, business to business - potoczne określenie formy współpracy i rozliczenia między firmami. "Być na B2B", "rozliczać się na B2B" to w praktyce prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) i wystawianie faktury za swoje usługi lub produkty (najczęściej prowadzenie JDG, chociaż może to być też spółka).

JDG, jednoosobowa działalność gospodarcza - najpopularniejsza i w teorii najprostsza forma prawna działalności gospodarczej (firmy). Według definicji jest to zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

spółka, spółka z.o.o. - jedna z form prawnych działalności gospodarczej, która może być tworzona przez jedną lub więcej osób (wspólników). Forma prawna spółki jest bardziej złożona niż JDG. Charakteryzuje się ograniczeniem zakresu odpowiedzialności za działalność przez wspólników.

przychód - kwota, którą przedsiębiorca uzyskał ze sprzedaży towarów i usług. W praktyce jest to całkowita kwota, jaką przedsiębiorca otrzymał w gotówce i/lub na konto.

dochód - kwota, którą przedsiębiorca finalnie uzyskał po zmniejszeniu uzyskanego przychodu o koszty prowadzenia działalności.

koszty prowadzenia działalności, koszty - określenie sumy kwot, które przedsiębiorca poniósł na rzecz prowadzenia działalności i które może uwzględnić w obliczeniu dochodu, będącego podstawą do obliczenia należnego podatku dochodowego. Koszty działalności obniżają należny do zapłaty podatek dochodowy, poprzez obniżenie dochodu przedsiębiorcy przez poniesione koszty np. przychód 10 000 PLN - koszty 2 000 PLN = dochód 8 000 PLN.

podatek dochodowy - obowiązkowy podatek od uzyskanego przez przedsiębiorcę dochodu, należny do zapłaty do Urzędu Skarbowego. Podatek ten płacą też osoby fizyczne.

podatek liniowy, liniówka - forma opodatkowania, w której należny podatek dochodowy, który przedsiębiorca musi oddać do Urzędu Skarbowego to 19% uzyskanego dochodu.

skala podatkowa - forma opodatkowania, w której należny podatek dochodowy, który przedsiębiorca musi oddać do Urzędu Skarbowego to 12% uzyskanego dochodu, jeśli dochody przedsiębiorcy nie przekraczają 120 000 PLN. Dla przedsiębiorców, których roczne dochody przekraczają ten próg - dochody do 120 000 PLN opodatkowane 12% (pierwszy próg), dochody powyżej 120 000 PLN opodatkowane są 32% podatkiem (drugi próg).

ryczałt - forma opodatkowania, w której należny podatek dochodowy, który przedsiębiorca musi oddać do Urzędu Skarbowego jest stałą, tak samo, jak w przypadku podatku liniowego. Będąc na ryczałcie, przedsiębiorca nie ma m.in. możliwości uwzględniania kosztów prowadzenia działalności. Procent podatku dochodowego w przypadku ryczałtu jest niższy niż dla liniowego i jest różny w zależności od działalności, jaką przedsiębiorca wykonuje.
Od 2022 obniżono stawki ryczałtu (niższy procent) dla wielu branż (patrz Nowy Ład - zmiany). Wprowadzono stałe stawki składki zdrowotne dla ryczałtu (3 progi w zależności od przychodu), w przeciwieństwie do skali liniowej, gdzie składka zdrowotna będzie zależeć od dochodu (określony % od dochodu).

kwota wolna od podatku - kwota osiągniętego dochodu, dla której przedsiębiorca nie musi zapłacić podatku dochodowego. Kwota wolna od podatku dotyczy tylko przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej. W 2022 kwota wolna od podatku wynosi 30 000 PLN w skali roku.
Jeśli roczne dochody przedsiębiorcy nie przekroczą kwoty wolnej od podatku - przedsiębiorca nie płaci podatku dochodowego.
Jeśli roczne dochody przedsiębiorcy przekroczą kwotę wolną, to kalkulacje należnego podatku dochodowego uwzględniają obniżenie tego podatku, wynikające z kwoty wolnej od podatku.

ZUS - potoczne określenie sumy zobowiązań przedsiębiorcy wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Składki na ZUS muszą być opłacane co miesiąc. Składka ZUS to suma składek: zdrowotnej, emerytalnej, rentowej, wypadkowej i chorobowej (dobrowolnie) oraz składki na fundusz pracy i fundusz solidarnościowy.

ulga na start - okres pierwszych 6 miesięcy działalności gospodarczej (JDG). W tym czasie składka na ZUS dla przedsiębiorcy nie uwzględnia składki emerytalnej, rentowej i wypadkowej oraz składki na fundusz pracy i fundusz solidarnościowy. W praktyce oznacza to, że przez pierwsze pół roku nowej działalności, lub działalności wznowionej po 5 latach od zawieszenia, sumaryczna składka ZUS to tylko składka zdrowotna (przy założeniu, że przedsiębiorca nie korzysta z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego).
Jeśli przedsiębiorca chce skorzystać z dobrowolnej ubezpieczenia chorobowego, musi niestety oprócz składki chorobowej opłacić w tym przypadku także składki: emerytalną, rentową, wypadkową.

mały ZUS, składka preferencyjna - suma zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, która przysługuje przedsiębiorcy po zakończeniu okresu ulgi na start (6 miesięcy) przez kolejne 2 lata prowadzenia działalności. Suma zobowiązań w składce preferencyjnej jest niższa, niż w pełnym ZUSie (składkowe składki widoczne w kalkulatorze).

duży ZUS, pełny ZUS - suma zobowiązań wobec Zakładu Urzędu Skarbowego, która przysługuje przedsiębiorcy, który zakończył okres Małego ZUSu i płaci teraz pełną składkę na ZUS (składkowe składki widoczne w kalkulatorze).

składka chorobowa - składka będąca częścią składki ZUS, którą przedsiębiorca opłaca, jeśli chce korzystać z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

składka zdrowotna - obowiązkowa składka będąca częścią składki ZUS. Od 2022 roku sposób obliczania należnej składki zdrowotnej zmienił się i jest uzależniony od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. Od 2022 składka zdrowotna wynosi:
  • 9% od odchodu - dla skali podatkowej, z ustalonym minimum wynoszącym 270.90 PLN
  • 4.9% od dochodu - dla skali liniowej, z ustalonym minimum wynoszącym 270.90 PLN
  • stała kwota - dla ryczałtu. Ustalone są 3 progi i w zależności od przychodu przedsiębiorcy składka zdrowotna wynosić będzie: 305,56 PLN - przychody do 60 000PLN, 509,27 PLN - przychody do 300 000 PLN, 916.68 PLN - przychody powyżej 300 000 PLN

pierwszy próg podatkowy, 1 próg - określenie limitu przychodów, dla którego przedsiębiorca płaci 12% podatku dochodowego od osiągniętego dochodu (od 2022 - 120 000 PLN). Mówi się, że przedsiębiorca "jest w 1 progu podatkowym", jeśli jego dochody nie przekraczają 120 000 PLN lub dochody do 120 000 opodatkowane są "podatkiem dla 1 progu". Progi podatkowe dotyczą tylko przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej.

drugi próg podatkowy, 2 próg - określenie przychodów przedsiębiorcy przekraczających kwotę 120 000 PLN. Mówi się, że przedsiębiorca "jest w 2 progu podatkowym", jeśli jego dochody przekraczają 120 000 PLN lub dochody powyżej 120 000 opodatkowane są "podatkiem dla 2 progu". Progi podatkowe dotyczą tylko przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej.

ulga dla klasy średniej - ulga podatkowa obowiązująca od stycznia do lipca 2022 roku przysługująca przedsiębiorcy rozliczającemu się tylko według skali podatkowej. Ulga zmniejsza należny podatek dochodowy, jeśli dochód przedsiębiorcy mieści się w jednym z dwóch określonych progów: 5701 PLN - 8549 PLN miesięcznie lub 8549,01 PLN - 11 141 PLN (12 800 PLN miesięcznie - obietnica premiera z dnia 21.01.2022, szczegóły nieznane). Ulga nieaktualna od 1 lipca 2022 jest aktualnie nie uwzględniana w kalkulatorze.

podatek VAT, VAT, podatek od towarów i usług - forma podatku, obciążenia konsumenta. W założeniu podatek ma być neutralny dla przedsiębiorcy, który go nie ponosi. Obowiązuje kilka stawek podatku VAT. W zależności od działalności przedsiębiorcy i tego, czy jest na VACie - cena usług i produktów sprzedawanych przez przedsiębiorcę jest zwiększona o odpowiedni procent podatku VAT (np. faktura na 1000 PLN netto z 23% VAT będzie wynosić 1230 PLN brutto, czyli z VAT).

być VATowcem, być na VAT/VACie - będąc VATowcem, przedsiębiorca nalicza do ceny swoich usług i produktów dodatkowy podatek VAT, oraz ma też możliwość pomniejszyć należny do Urzędu Skarbowego podatek VAT o kwotę podatku VAT, którą zapłacił w ramach kosztów działalności. Bycie VATowcem nie jest obowiązkowe. Jeśli przedsiębiorca nie jest VATowcem, to nie nalicza podatku VAT do swoich usług i produktów, ale też nie ma możliwości odliczenia podatku VAT od poniesionych kosztów.

odliczyć VAT - określenie zmniejszenia należnego do oddania podatku VAT (do Urzędu Skarbowego) poprzez odliczenie sumy podatku VAT zapłaconego przez przedsiębiorcę w ramach poniesionych kosztów prowadzenia działalności. Innymi słowy VAT, który przedsiębiorca naliczył za swoje usługi lub produkty i który należy zwrócić do Urzędu Skarbowego, jest pomniejszony o podatek VAT, który przedsiębiorca zapłacił, ponosząc koszty prowadzenia działalności np. kupując produkty, które miały wliczone podatek VAT.

Przykład: przedsiębiorca ma przychód 1000 PLN netto + 23% VAT - 1230 PLN brutto, więc powinien oddać do Urzędu Skarbowego 230 PLN. Zakupił jednak kurs online za 123 PLN brutto (100 PLN netto + 23% VAT), więc 230 PLN VATu należnego do zwrotu, może zmniejszyć o 23 PLN, ostatecznie oddając do Urzędu Skarbowego VAT w wysokości 207 PLN.

kwota brutto na fakturze - całkowita kwota do zapłacenia, uwzględniająca podatek VAT.